HBSC magazine

Jongeren van nu zijn de volwassenen van morgen. Daarom is het essentieel om te weten hoe het met hen gaat. Hoe ervaren zij hun sociale relaties, voelen zij zich gelukkig en hebben ze een gezonde leefstijl? Waar in het begin van deze eeuw de aandacht uitging naar breezer parties en het hoge alcoholgebruik van jongeren, is er anno 2022 toenemende zorg over de mentale gezondheid van onze jeugd. Nationaal representatief en terugkerend onderzoek naar de gezondheid en het welzijn van jongeren is essentieel om te achterhalen welke zorgen (on)terecht zijn en voor welke groepen dat dan geldt. De HBSC-meting in 2021 markeert het twintigjarig bestaan van het onderzoek in Nederland en maakt de ontwikkelingen in de gezondheid en het welzijn van Nederlandse schoolgaande jongeren in de 21 ste eeuw zichtbaar. Wat de resultaten van het HBSC- onderzoek extra bijzonder maakt, is dat het onderzoek in 2021 plaatsvond tijdens de coronapandemie. De resultaten geven dus ook inzicht in veranderingen in de gezondheid en het welzijn van jongeren in de context van de coronapandemie. Dit jubileummagazine biedt een overzicht van de belangrijkste resultaten uit twintig jaar HBSC- onderzoek in Nederland (alle resultaten zijn te vinden in het onderzoeksrapport) . Verder reageert een groep jongeren op de meest recente bevindingen en wordt in een interview teruggekeken op twintig jaar HBSC-onderzoek in Nederland. Ten slotte geeft dit magazine een terugblik op het symposium ‘Jong in de 21 e eeuw’ dat op 14 september 2022 plaatsvond in het Academiegebouw in Utrecht. Tijdens het symposium Het Health Behaviour in School-aged Children (HBSC) onderzoek is een internationaal vergelijkend onderzoek dat sinds 1983 elke vier jaar wordt gedaan onder grote, representatieve groepen leerlingen uit diverse landen. Het onderzoek is inmiddels in meer dan 50 Europese en Noord-Amerikaanse landen uitgevoerd. Sinds 2001 vindt het onderzoek ook in Nederland plaats. Doel van het onderzoek is het monitoren van de gezondheid en het welzijn van schoolgaande jongeren. Het HBSC-onderzoek wordt uitgevoerd door middel van vragenlijsten die leerlingen zelf invullen. De vragen gaan over hun sociale relaties, schoolbeleving, mentale gezondheid, lichaamsbeweging, eetgedrag, middelengebruik (zoals tabak en alcohol),seksuele gedrag, socialemediagebruik en gamen. Daarnaast wordt in het onderzoek gevraagd naar achtergrondkenmerken van leerlingen, namelijk: leeftijd, geslacht, schoolniveau, migratieachtergrond, gezinswelvaart en gezinsstructuur. Voor het Nederlandse HBSC-onderzoek worden sinds 2001 elke vier jaar (grotendeels dezelfde) vragenlijsten ingevuld door leerlingen uit groep 8 en middelbare scholieren tot en met 16 jaar. De kenmerken van de jongeren uit het onderzoek zijn gelijk aan de kenmerken van hun schoolgaande leeftijdsgenoten in heel Nederland. Hiermee geeft het onderzoek een betrouwbaar beeld van de ontwikkelingen in de gezondheid en het welzijn van Nederlandse schoolgaande jongeren. Ook brengt het onderzoek in kaart of er groepsverschillen zijn, bijvoorbeeld tussen meisjes en jongens of tussen vmbo- en vwo-leerlingen. Door het internationale karakter van het HBSC- onderzoek geven de resultaten bovendien een uniek beeld van hoe het met Nederlandse jongeren gaat ten opzichte van hun leeftijdgenoten in andere landen. Het Nederlandse HBSC-onderzoek wordt gefinancierd door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en uitgevoerd door medewerkers van de Universiteit Utrecht (Interdisciplinaire Sociale Wetenschap), het Trimbos-instituut en het Sociaal en Cultureel Planbureau. VOORWOORD WAT IS HET HBSC-ONDERZOEK? 3